Stel je voor: je draait aan een knop en er stroomt direct heerlijk warm water uit de douchekop. Even later spoelt het toilet met één druk op de knop alles weg. Het lijkt de normaalste zaak van de wereld, toch? Maar wist je dat veel van deze "moderne" gemakken eigenlijk al duizenden jaren geleden hun intrede deden? De oude Grieken en Romeinen waren ware pioniers op het gebied van sanitair en hygiëne. Zij genoten al van openbare badhuizen met ingenieuze verwarmingssystemen, en legden complexe rioleringssystemen aan om afvalwater af te voeren. Het idee van een verfrissende douche of een functioneel toilet is dus allesbehalve nieuw.

Toch is de vanzelfsprekendheid waarmee wij vandaag de dag thuis over deze luxe beschikken, verrassend recent. Hoewel de concepten al eeuwenoud zijn, heeft het tot diep in de vorige eeuw geduurd voordat zaken als een eigen badkamer met stromend (warm) water en een doorspoeltoilet voor het merendeel van de bevolking toegankelijk werden. Honderd jaar geleden, rond 1925, was een eenvoudige, instant warme douche in je eigen huis voor velen nog een verre droom. Men was aangewezen op openbare badhuizen, tobben, of een wekelijkse wasbeurt met moeizaam verwarmd water. De transformatie van basale hygiëne naar het comfort dat wij nu kennen, is een fascinerende reis door de tijd.

Vandaag de dag staan we er nauwelijks nog bij stil hoe diep deze technologische vooruitgang in ons dagelijks leven is verweven. De luxe van de altijd beschikbare elektriciteit die onze huizen verlicht en apparaten aandrijft, schone, geurloze straten dankzij een functionerend rioolstelsel, of de mogelijkheid om op elk gewenst moment onder een warme douche te stappen voor een moment van ontspanning, zijn voor velen van ons de normaalste zaak van de wereld geworden. Denk ook aan de eindeloze rijen producten in de supermarkt, die garanderen dat we nooit zonder eten hoeven te zitten – een zorg die voorgaande generaties constant bezighield. En dan is er natuurlijk de digitale revolutie: een smartphone in onze broekzak biedt toegang tot een schat aan publieke informatie, terwijl digitale assistenten ons helpen met het navigeren door complexe vraagstukken of het organiseren van onze agenda.

De automatisering van huishoudelijke taken door apparaten als de wasmachine en vaatwasser, de mogelijkheid om efficiënter te werken dankzij computers en software, en het gemak van moderner transport met navigatiesystemen en OV-apps, nemen ons een enorme hoeveelheid dagelijkse beslommeringen uit handen. Al deze technologische hulpmiddelen zorgen ervoor dat mensen tijd en mentale energie overhouden voor zaken die ze belangrijk of leuk vinden, zoals hobby's, sociale contacten en persoonlijke ontwikkeling. Dit heeft een onmiskenbaar positief effect op onze mentale gezondheid; doordat we minder tijd en energie kwijt zijn aan basale overlevingstaken en het regelen van praktische zaken, ontstaat er meer ruimte om ons te focussen op datgene wat ons leven écht verrijkt.

Het recente voorval in Deventer, waar een falend rioolstelsel duizenden mensen direct raakte, dient als een krachtige herinnering. Het is een uitgelezen moment om stil te staan bij hoe essentieel de vaak onzichtbare infrastructuur van onze steden is voor het in stand houden van onze moderne samenleving. We zijn geneigd te denken dat onze maatschappij primair draait om menselijke interactie en individuele prestaties. Echter, met de piramide van Maslow in gedachten, wordt duidelijk dat technologische gemakken – van een functionerend riool en betrouwbare elektriciteit tot toegankelijke informatie en efficiënte voedselsystemen – een fundamenteel onderdeel vormen. Zij helpen onze meest basale fysiologische en veiligheidsbehoeften te vervullen, wat de basis legt voor een stabiele en welvarende samenleving waarin burgers zich kunnen richten op hogere doelen. De voortdurende ontwikkeling van wetenschap en technologie die onze samenleving daadwerkelijk bijstaat en helpt, is dan ook niet zomaar een trend, maar een cruciale factor die de verdere positieve ontwikkeling van onze beschaving bevordert en ons collectieve welzijn kan verhogen.